Cẩm nang cho người mới bắt đầu học lập trình

01-08-2022 10:17

Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, lập trình viên đang là một trong những ngành nghề được săn đón nhất hiện nay. Bởi vậy có rất nhiều bạn trẻ hiện nay lựa chọn theo đuổi ngành nghề này. Tuy nhiên đối với bất kỳ ai, để thành công trong ngành cũng đều là một hành trình dài. Sau đây hãy cùng Viện Công nghệ thông tin ITPlus chia sẻ về cẩm nang cho người mới bắt đầu học lập trình nha!

Lập trình và ứng dụng của lập trình trong cuộc sống

Lập trình là sử dụng các ngôn ngữ chỉ dẫn cho máy tính cùng các công cụ và tiện ích khác để xây dựng chương trình và ứng dụng có thể hoạt động trên máy tính và các thiết bị điện tử.

Qua thời gian dài hình thành và phát triển, hiện nay ngành lập trình đang giúp ích rất nhiều cho cuộc sống của chúng ta như:

• Các hệ phần mềm đang điều hành máy tính, điện thoại, tivi, nhà thông minh… trên khắp thế giới, cùng với những phần mềm chạy trên chúng.
• Hệ thống blog, website, mạng xã hội… những nơi mà hàng ngày chúng ta vẫn thường truy cập để cập nhật tin tức, kinh doanh, để chia sẻ thông tin.
• Các phần mềm ứng dụng quản lý. Nhờ đó, những người kế toán, thu ngân… có thể dễ dàng vận hành được cả một lượng số liệu đồ sộ chỉ bằng vài cú click chuột.
• Các ứng dụng điều phối giao thông, dự đoán thời tiết, cảnh báo thiên tai, quản lý cấp nước, phân phối điện, quản lý ga tàu, phân phối phương tiện đưa đón công cộng…
• ...

Nghề lập trình

Lập trình viên làm việc trong một ngành công nghiệp mang tính cập nhật cao, mỗi ngày đều có những kiến thức cũng như thách thức mới.

Người mới học lập trình nên bắt đầu từ đâu?

Ngành công nghiệp phần mềm bao gồm nhiều mảng lĩnh vực nhỏ. Trước khi theo đuổi nó, bạn nên tìm hiểu xem mình muốn tham gia vào lĩnh vực nào. Sau đây hãy cùng Viện CNTT ITPlus tìm hiểu về những lĩnh vực nhỏ này nhé!

Lập trình ứng dụng Web

Ứng dụng Web hầu như là giao diện tiếp cận người dùng của hầu hết các phần mềm hiện đại.

Làm việc với ứng dụng Web chính là làm việc với Internet – một trong những nền tảng hạ tầng quan trọng nhất trong nghành CNTT của chúng ta. Đồng thời, ứng dụng Web như một chất keo dính nhiều lĩnh vực phần mềm khác lại thành một khối: blockchain, Trí tuệ nhân tạo, Dữ liệu lớn, Khoa học dữ liệu, Mobile, IoT… Luôn có cơ hội để một lập trình viên viết ứng dụng Web mở rộng tập năng lực của mình.

Có một số ngôn ngữ lập trình thực sự phù hợp cho ứng dụng Web, có thể kể đến như:

• JavaScript: mã lệnh JavaScript tồn tại hầu như trên hầu hết website nào
• PHP: ngôn ngữ được thiết kế đặc biệt để phù hợp cho việc viết ứng dụng Web
• Java: một ngôn ngữ được sử dụng trong phổ rộng, nhưng trong mắt các nhà phát triển nên nó, Java luôn là một “ngôn ngữ lập trình Internet”.
• Python: ít người mới nào biết rằng mặc dù được nhắc nhiều tới khi nói về Dữ liệu lớn và Khoa học dữ liệu, nhưng trong thực tế với bản chất là một ngôn ngữ lập trình cấp cao, súc tích, ngắn gọn, Python cũng là một ngôn ngữ phổ biến để lập trình ứng dụng Web.

Lập trình di động

Ngày nay, lượng điện thoại thông minh tiêu thụ trên toàn cầu đã lên đến hàng tỷ chiếc. Trong đó, có gần 6 triệu ứng dụng trên di động, bao gồm: game, tiện ích, kinh doanh, sức khỏe… Ứng dụng của bạn hay của tổ chức gần như có thể tham gia vào nền kinh tế đó trong một khoảng thời gian vô cùng ngắn. 

Lập trình di động chính là lĩnh vực này, nhiều cơ hội nhưng cũng không thiếu phần thử thách

Chuyên gia Dữ liệu lớn

Các chuyên gia này sẽ chuyên xử lý những tập dữ liệu cồng kềnh và phức tạp mà hệ thống xử lý dữ liệu truyền thống không đáp ứng được.

Kiểm thử phần mềm

Các phần mềm đưa ra thị trường hiện nay đã đều được qua quá trình thử nghiệm và đánh giá nhằm đảm bảo an toàn cũng như công dụng của nó. Đây chính là công việc của các chuyên viên kiếm thử phần mềm

Chuyên viên ứng dụng, hệ thống thông tin

Khi bạn có thêm kiến thức về lập trình phần mềm và cơ sở dữ liệu kèm theo kiến thức chuyên môn ở một vài lĩnh vực khác bạn có thể đảm nhận vai trò của chuyên viên ứng dụng, hệ thống thông tin.

Một số ngôn ngữ lập trình căn bản

PHP

PHP là mã nguồn mở, miễn phí, thiết kế đặc biệt để phát triển ứng dụng Web một cách tiết kiệm nhất. Với những ưu điểm như lịch sử già dặn, cộng đồng tích cực, hệ sinh thái phong phú, công cụ phát triển hoàn thiện, PHP luôn là một trong các lựa chọn sáng giá được đem ra cân nhắc khi quyết định xây dựng một ứng dụng web.

Java

Một ngôn ngữ dễ đọc, mạnh mẽ, linh hoạt, phổ biến, và có cộng đồng vô cùng vững chắc. Java là ngôn ngữ lập trình được sử dụng nhiều thứ 3 trên thế giới. Nhắc đến Java là nhắc đến ứng dụng quy mô tổ chức, đến Internet, đến lập trình ứng dụng di động trên nền tảng Android, nhưng ít ai biết rằng Java cũng rất phổ biến trong lập trình IoT, trí tuệ nhân tạo.

Python

Python là ngôn ngữ mã nguồn mở và sử dụng miễn phí, thậm chí cho các ứng dụng thương mại. Python cho phép các lập trình viên tạo ra một số lượng lớn code dễ đọc trong một khoảng thời gian ngắn. Nhưng Python cũng là một ngôn ngữ dynamic, hỗ trợ hướng đối tượng và có phong cách lập trình chức năng như những ngôn ngữ khác. Bởi tính mềm dẻo, Python là một trong những ngôn ngữ lập trình bậc cao được sử dụng rộng rãi nhất ngày nay.

C và C++

C và C++ là khá quen thuộc với hầu hết các sinh viên trong ngành công nghệ thông tin. Bởi, hai ngôn ngữ này thường được đưa vào chương trình giảng dạy ngay từ những năm đầu. C/ C++ được mệnh danh là nền tảng của khoa học máy tính và lập trình. Tuy nhiên, C và C++ được đánh giá là rất khó để học. Dù vậy, nếu nắm được chắc hai ngôn ngữ này, bạn có khả năng học sang ngôn ngữ khác rất nhanh bới hầu hết các ngôn ngữ đều được phát triển từ một hay một vài khái niệm của C/ C++.

Một vài kinh nghiệm học lập trình cho người mới bắt đầu

Đi chậm mà chắc

Trước tiên, chúng ta cần có một nền tảng tốt. Hãy thường xuyên luyện tập thực hành các bài tập lập trình. Trong quá trình luyện tập, bạn sẽ thấy được những vấn đề cơ bản mà các lập trình viên thường mắc phải. Từ đó hình thành được thói quen tốt để giải quyết vấn đề.

Đừng chỉ hài lòng với copy và paste code

Để ghi nhớ một từ vựng tiếng Anh, ta thường hay viết đi viết lại chúng. Code cũng vậy! Để thực sự nắm bắt được chúng, hãy tự gõ. Mỗi lần bạn gõ ra dòng code là một lần bạn ghi nhớ. Đừng tiện tay copy và paste. Vô hình chung, hành động này sẽ trở thành một thói quen xấu, cản trở việc học sau này của bạn. 

Học đi đôi với hành

Trên mạng có rất nhiều nguồn website, video hướng dẫn học code. Cách hiệu quả nhất để nắm kiến thức nhanh chóng đó là vừa xem vừa làm. Xem đến đâu gõ đến đó thì hiệu quả hơn rất nhiều.

Tự làm lại

Sau khi vừa xem video vừa thực hiện, hãy tự làm lại. Tắt máy đi, thoát ly khỏi mọi hướng dẫn, bắt đầu code. Hãy làm từ những gì mình hiểu được, tự tìm và khắc phục lỗi sai. Nếu cảm thấy bế tắc thì mới nên xem lại video. Chỉ có như vậy, những kiến thức đó mới thực sự  trở thành của bạn.

Tự thách thức bản thân

Bằng cách tự tạo ra thách thức cho mình, bạn sẽ mau chóng tiến bộ hơn. Đây là cách mà các lập trình viên giỏi thường sử dụng hàng ngày.

Học từ nhiều nguồn, nhiều tài liệu

Kiến thức là một biển cả mênh mông. Vì thế, không có sách nào, nguồn nào tổng hợp được mọi kiến thức. Học ở mỗi nơi một chút đó là cách bạn thu thập tinh hoa nhanh nhất. Nhưng bạn cũng hãy biết cách chọn lọc và tổng hợp kiến thức sao cho tối ưu nhất.

Gỡ rối bằng cách sử dụng công cụ gỡ lỗi

Khi chương trình của bạn có một lỗi nào, Debug chính là công cụ rất tốt dùng để gỡ rối. Nó cho bạn theo dõi giá trị của các biến và các thay đổi của chúng. Ngoài ra, Debug còn giúp chúng ta hiểu chương trình của mình hơn. Một chương trình debug có thể giúp bạn nhanh chóng trả lời những gì mà bạn đang làm. 

Trên đây là một số chia sẻ của Viện CNTT ITPlus, chúng mình mong rằng, sau khi đọc xong mọi người có thể có cái nhìn rõ nét hơn về lập trình, từ đó có những lưạ chọn chính xác nha!

------------------------------------------------------------------------------------------------------

Hiện tại, Viện CNTT ITPlus có tổ chức các khóa học thiết kế chuyên nghiệp, bạn có thể tham khảo tại:

• Khóa học thiết kế đồ họa chuyên nghiệp

• Khóa học Photoshop

• Khóa học Illustrator

• Khóa học Quay, Dựng và Biên tập Video 

Ban Truyền thông ITPlus