KHÁM PHÁ CÁC SỰ THẬT VỀ MÀU SẮC TRONG THIẾT KẾ ĐỒ HỌA

10-08-2018 14:32

Màu sắc là một thứ không thể thiếu trong bất kỳ một sản phẩm thiết kế đồ họa nào. Nhưng giữa muôn ngàn màu sắc như vậy, để tìm được một màu sắc phù hợp với mong muốn của bản thân lại là một điều không hề dễ dàng. Vì vậy, trước tiên, để làm bạn được với màu sắc, bạn phải hiểu được rõ về mặt kỹ thuật của nó, và phải nghiên cứu, thử nghiệm, thực hành thật nhiều.

1. Vòng tròn màu căn bản

Vòng tròn màu căn bản có 12 cung chia đều theo hình nan quạt trên diện tích hình tròn, mỗi cung có 8 cấp độ màu đi dần vào tâm vòng tròn từ đậm đến nhạt. 12 cung x 8 cấp độ sẽ tạo ra 106 màu căn bản và được đánh số từ 1 đến 106 đó cũng là kí hiệu khi ta chọn màu.

Ví dụ: Số 1 là màu đỏ sậm nhất (C:0 - M:100 - Y:100 - K:45) số 36 là màu vàng tươi (C:0 - M:0 - Y:100 - K:0) số 84 (C:80 - M:100 - Y:0 - K:0) là màu tím. Số 68 (C:100 - M:60 - Y:0 - K:0) là màu xanh lục,...

Vòng tròn màu căn bản được tạo ra từ 3 màu: Đỏ - Vàng - Xanh lục. Từ ba màu này, màu sắc được pha lẫn hai màu với nhau ( ví dụ: Đỏ + Vàng = Da cam) rồi ba màu trộn lại với nhau, cứ thế ta sẽ có hơn 3.400 màu thông dụng nhất trong thiết kế đồ hoạ và nếu cứ pha , pha và pha trộn mãi bạn sẽ có hàng ty tỷ sắc màu cho riêng bạn.

Cấp thứ nhất (Primary)

Đây là ba màu sắc trung tâm mà từ đó sẽ phát triển ra các màu sắc khác. Ba màu sắc này là duy nhất và không thể được tạo ra thông qua sự kết hợp bất kỳ màu sắc khác nào.

Cấp thứ hai (Secondary):

Xanh lá, Cam, và Tím. Những màu sắc được hình thành thông qua sự kết hợp của ba màu cơ bản. Màu xanh lá cây được tạo ra bằng cách kết hợp màu xanh lam và màu vàng. Màu cam được tạo ra bằng cách kết hợp màu đỏ và màu vàng và tím được tạo ra bằng cách kết hợp màu đỏ và màu xanh.

Cấp thứ ba (Tertiary):

Từ 3 màu căn bản: Đỏ - Vàng - Xanh lam chúng ta đã phối ra màu da cam - xanh lá - tím. Nếu chồng các màu ở cấp Primary và Secondary, ta sẽ được các màu ở cấp Tertiary là: Đỏ cam - Vàng cam - Vàng xanh - Xanh lơ - Xanh tím và Đỏ tím.

Không có "cái gọi là" màu đen, màu xám hay màu trắng vì màu trắng chỉ là sắc độ giảm tối đa của một trong 12 màu trên vòng tròn màu, màu xám và đen chính là sắc độ tăng tối đa của những màu trên.

Trình tự phối màu:

Bước 1: Xác định rõ hiệu ứng màu sắc bạn muốn đạt được.
Bước 2: Chọn 1 màu chính đặc trưng cho chủ đề muốn thể hiện.
Bước 3: Chọn 1 màu hỗ trợ cho màu chính. Để có thể tìm được màu hỗ trợ một cách nhanh chóng, bạn dùng 2 màu đối diện nhau trong vòng tròn màu căn bản.

Ví dụ: Màu đỏ được chọn là màu chính thì màu hỗ trợ cho nó là màu xanh lá cây. Tương tự như vậy ta có các cặp màu chính và màu hỗ trợ như sau:

Màu Gạch cua - Xanh ve chai.
Da cam - Xanh dương.
Nghệ - Chàm.
Vàng - Tím.
Vàng xanh - Đỏ tím...

Màu chính và màu hỗ trợ có tính năng làm tăng nét rực rỡ, linh động và giúp nhau nổi bật lên.

Ví dụ: Nếu ta đặt cánh hoa vàng trên phông nền tím, hoa vàng sẽ rực rỡ hơn nhờ màu tím làm nền đệm. Nhưng nếu cũng với cách thức ấy, dùng nền màu trắng hay xanh lá thì cánh hoa vàng không nổi bật được.

Nếu đặt mảng màu đỏ tươi cạnh màu xanh lá cây thì cũng có hiệu ứng tương tự.

Bước 4: Từ màu chính và màu phối hợp chọn ra màu thứ ba hài hoà với 2 màu trước.

2. Màu sắc hài hoà

“Màu sắc hài hòa” là cái tên nghe rất mới lạ và có vẻ dễ dàng, thoải mái, nhưng tên gọi khác của nghệ thuật này là “kết hợp màu sắc” lại mang đến cho các nhà thiết kế một sự quen thuộc đến ái ngại.Việc kết hợp màu sắc vẫn luôn là sự khó khăn, nỗi lo sợ của rất nhiều người làm thiết kế bởi họ phải làm thế nào để thu hút được người xem vào sản phẩm của mình nhưng lại không biến nó thành sự lỗi thời, lòe loẹt.

Ví dụ cặp màu xanh với màu vàng, màu đỏ với màu xanh lá cây hoặc màu vàng với màu xanh lá cây trong sắc thái khác nhau là sự kết hợp dễ chịu. Không nên kết hợp màu sắc quá trớn hoặc quá tương phản. Một ví dụ của việc này là màu vàng và màu da cam, hai màu sắc tươi sáng có thể bị hoà lẫn và gây khó chịu cho người xem.

3. Bối cảnh màu sắc

Bối cảnh màu sắc là một thuật ngữ kỹ thuật trong lĩnh vực thiết kế đồ họa, nó đề cập đến vấn đề ảnh hưởng của màu sắc này lên màu sắc khác. Bối cảnh màu sắc sẽ giúp bạn lựa chọn được phông nền, tiền cảnh hay hình ảnh nền hiệu quả hơn, nổi bật hơn nội dung phía trước mà bạn muốn bộc lộ. Hãy thử đăt màu đỏ dưới 4 nền: đen, trắng, hồng, nâu, bạn sẽ dễ dàng nhận thấy được nền đen và trắng phù hợp với màu đỏ, nhưng nền hồng và nâu thì ngược lại. Do vậy, hãy cố gắng nghiên cứu và thực hành thật nhiều để nâng cao kiến thức màu sắc cho mình nhé!

4. Sắc cầu vồng

Sắc độ hay tính chất của màu sắc gợi lên ít nhiều xúc động cho người xem. Người ta dùng nhiều từ khác nhau để mô tả đặc tính của màu sắc đơn và so sánh khi chúng phối hợp với nhau. Tuy nhiên độ sáng và tối lại là điều cơ bản của việc tạo ra sắc độ. Nếu không có ánh sáng thì sẽ chẳng có màu sắc. Tất nhiên, ở trong bóng tối tất cả chỉ là màu đen. Ánh sáng mặt trời là chùm tia sáng có bước sóng khác nhau. Nếu ánh sáng mặt trời chiếu qua lăng kính thì sẽ tạo ra một dải màu. Trong thiên nhiên điều này được thể hiện qua cầu vồng 7 sắc.

Khi ánh sáng chiếu qua 1 vật, bề mặt của nó sẽ nhận bức xạ của bước sóng ánh sáng này và phản chiếu lại bức xạ của ánh sáng khác. Nếu mức hấp thụ bức xạ của các bước sóng đều nhau và mỗi thứ một chút thì chúng ta sẽ thấy vật ấy màu trắng. Ngược lại, nếu nó hấp thu toàn bộ bức xạ thì chúng ta sẽ thấy vật ấy màu đen.

Vậy màu sắc thấy được trên một sự vật là sự tổng hợp bức xạ ánh sáng mà bề mặt của nó phản chiếu.

Cùng một vật thể, nếu chụp hình ở dưới ánh sáng tự nhiên sẽ có sắc màu khác khi chụp dưới ánh sáng nhân tạo. Cũng vậy, khi soi một tờ in màu dưới ánh sáng tự nhiên thì màu sắc của hình ảnh sẽ khác khi soi tờ in dưới ánh sáng nhân tạo.

Màu sắc được phân thành 8 loại:

Màu nóng (Hot)
Màu lạnh (Cold)
Màu ấm (Warm)
Màu mát (Cool)
Màu sáng (Light)
Màu sậm (Dark)
Màu nhạt (Pale)
Màu tươi (Bright)

Màu nóng: Màu nóng là màu đỏ bão hoà trên vòng tròn màu, đó là màu đỏ cờ được pha bởi màu magenta và yellow. Màu nóng tự nó phản chiếu và lôi cuốn sự chú ý. Vì vậy màu đỏ thường dùng trong thiết kế khi muốn gây sự chú ý. Màu nóng có ảnh hưởng mạnh mẽ, làm tác động đến không gian chung quanh nó.

Màu lạnh: Màu lạnh là mầu thuần xanh biển. Nó toả sáng và tươi sáng hẳn lên. Màu lạnh làm chúng ta thấy mát như đang gần một tảng đá hay trên tuyết. Màu lạnh làm người xem có cảm giác mát mẻ, nhẹ nhàng. Màu lạnh có tính đối lập với màu nóng.

Màu ấm: Trong màu ấm luôn có sự hiện diện của màu đỏ. Màu ấm được tạo ra do sự phối hợp giữa màu đỏ và màu vàng. Tùy theo mức độ pha giữa màu đỏ và màu vàng mà chúng ta có những dạng màu ấm khác
nhau.

Ví dụ: màu đỏ cam; màu cam; màu vàng cam... Màu ấm như thân thiện, đón chào người xem. Nhìn màu ấm giống như chúng ta đang ngắm cảnh đẹp của mặt trời bình minh hoặc hoàng hôn.

Màu mát: Màu mát được tạo ra trên nền màu xanh. Nó không giống như màu lạnh bởi vì được phối với màu vàng. Một số dạng màu mát như : vàng xanh; xanh lá cây; lục lam... Dạng màu xanh ngọc và xanh lá cây luôn có trong tự nhiên. Màu mát làm chúng ta thấy nhẹ nhàng như đang trong mùa đâm chồi nẩy lộc của mùa xuân. Nó mang lại cảm giác nhẹ nhàng, tươi mát và sâu lắng.

Màu sáng: Màu sáng là màu của thủy tinh, của cây tùng lam. Màu sáng có tính nhẹ nhàng trong sáng. Màu sáng được tạo ra từ màu đỏ pha với lục lam đi kèm với vàng nhạt. Tuy nhiên sắc thái màu phải trong. Khi độ trong của màu tăng thì mức độ thay đổi sắc độ màu giảm. Màu sáng làm chúng ta thấy tâm hồn trở nên thoải mái, thư thái và buông lỏng. Màu sáng giống như màn cửa sổ hé ra để ánh nắng ban mai lùa vào phòng.

Màu sậm: Màu sậm là màu chứa màu đen trong khi phối màu. Màu sậm làm khoảng không gian như thu nhỏ lại và làm vật thể như nhỏ hơn. Màu sậm làm tăng tính nghiêm trang, đứng đắn. Thật vậy màu sậm ẩn khuất như khung cảnh của mùa thu và mùa đông ảm đạm. Phối hợp giữa màu sáng và màu sậm sẽ gây nên một ấn tượng sâu sắc, mạnh mẽ. Nó tiêu biểu cho sự đối lập của tự nhiên, sự tương phản nhưng cần thiết giữa ngày và đêm.

Màu nhạt: Màu nhạt là màu tùng lam thật nhẹ. Sắc màu nhợt nhạt, nó chứa ít nhất 65% màu trắng. Màu nhạt tạo nên vẻ mềm mại, lãng mạn và lơ đãng. Màu nhạt thường dùng như màu ngà, tùng lam sáng và hồng tối nhạt. Màu nhạt tạo cho người xem một cảm giác như ngắm đám mây nhẹ trôi hoặc như nắng nhẹ ban mai hoặc êm đềm như một sáng mờ sương. Vì màu nhạt là màu trang nhã nên thường được dùng trong trang trí nội thất.

Màu tươi: Màu tươi là tổng hợp tinh khiết của màu sắc. Sự tươi thắm của màu sắc được tạo ra bằng cách bỏ qua thang xám và đen. Trong màu tươi chứa các sắc màu xanh; đỏ; vàng và cam. Màu tươi chói lọi và sặc sỡ, nó gây nên sự chú ý. Một chiếc xe màu vàng tươi, một chùm bong bóng rực rỡ hoặc cái mũi tươi thắm của chú hề ... là những sắc màu không bao giờ bị quên lãng.

Màu sắc ảnh hưởng rất nhiều đến thiết kế của bạn bởi nó trực tiếp tác động lên mắt nhìn, cảm xúc của người xem. Nếu màu sắc mang lại cảm giác dễ chịu, thoải mái, thì chứng tỏ thiết kế của bạn tốt và ngược lại, đó sẽ là một thiết kế tệ nếu người nhìn cảm thấy bực bội, khó chịu. Vì vậy, để trở thành một designer chuẩn, hãy cố gắng tìm hiểu về màu sắc, sâu và kỹ nhất có thể nhé!

Ban Truyền thông ITPlus Academy