Một số “mẹo” tránh điểm liệt môn Sinh học cho kỳ thi THPT QG 2023

30-04-2023 23:17

Tiếp tục trong chuỗi series chia sẻ các “mẹo” tránh điểm liệt các môn của Viện Công nghệ thông tin ITPlus, hôm nay chúng mình muốn chia sẻ đến các bạn một số “mẹo” tránh điểm liệt môn Sinh học cho kỳ thi THPT QG 2023 quan trọng tới đây.

Muốn nắm chắc lý thuyết và nhớ chính xác, học sinh cần hệ thống kiến thức dưới dạng sơ đồ tư duy, ôn luyện thông qua câu hỏi tổng hợp…
Nếu thí sinh muốn lấy lại “gốc” môn Sinh học thì bạn cần nắm chắc các lý thuyết và nhớ chính xác. Để làm được điều này, bạn cần hệ thống hoá kiến thức dưới dạng sơ đồ tư duy và ôn luyện thông qua các câu hỏi tổng hợp. Sinh học là một môn khoa học thiên về lý thuyết bởi vậy số câu hỏi lý thuyết chiếm 60% trong một bài thi trắc nghiệm. Bởi vậy các bạn thí sinh cần xác định rõ xu thế câu hỏi biến động để có những phương pháp ôn tập mang lại hiệu quả cao nhất.

Các câu hỏi liên phần, khai thác bản chất, ứng dụng thực tế

Trong những năm qua, xu hướng đối với các bài toán lí thuyết trong sinh học là khai thác bản chất kiến thức đặc thù của sinh học, nhất là dạng bài toán thực tiễn, các mệnh đề liên kết giữa các phần ngày càng nhiều và có xu hướng thay đổi. .

Ví dụ: (Đề minh họa lần 1 của Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2017)

Những biện pháp nào sau đây góp phần phát triển bền vững tài nguyên thiên nhiên?

(1) Duy trì đa dạng sinh học.

(2) Lấy đất rừng làm nương rẫy.

(3) Khai thác và sử dụng hợp lý tài nguyên tái sinh.

(4) Kiểm soát sự gia tăng dân số, tăng cường công tác giáo dục về bảo vệ môi trường.

(5) Tăng cường sử dụng các loại phân bón hoá học trong sản xuất nông nghiệp.

A. (1), (3), (4).

B. (1), (2), (5).

C. (2), (4), (5).

D. (2), (3), (5).

Đáp án: A

Dạng câu đếm số mệnh đề đúng sai ngày càng xuất hiện nhiều

Vì các câu hỏi có xu hướng bị giới hạn trong 40 câu hỏi, nên các định dạng số đếm đã xuất hiện để kiểm tra thêm kiến thức. Dạng bài này nếu không luyện kỹ sẽ rất dễ làm sai.

Ví dụ: (Đề thử nghiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo)

Khi nói về đột biến gen, trong các phát biểu sau, có bao nhiêu phát biểu đúng?

Đột biến thay thế một cặp nuclêôtit luôn dẫn đến kết thúc sớm quá trình dịch mã.
Đột biến gen tạo ra các alen mới làm phong phú vốn gen của quần thể.
Đột biến điểm là dạng đột biến gen liên quan đến một cặp nuclêôtit.
Đột biến gen có thể gây hại nhưng cũng có thể vô hại hoặc có lợi cho thể đột biến.

A. 2. B. 3. C. 2. D. 4.

Một điểm cũng nên lưu ý là các câu đếm mệnh đề đúng thường có số mệnh đề không quá 5. Vì 40 câu hỏi chỉ làm trong 50 phút nên xu thế này ngày càng hiện thực.

Chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa là tới kỳ thi THPT QG 2023, vậy làm sao để các bạn thí sinh có phương pháp ôn tập cho hiệu quả và bao quát toàn bộ chương trình?

Để bắt đầu học tập hiệu quả, học sinh cần phải có một hệ thống kiến thức cơ bản và sử dụng phương pháp sơ đồ tư duy. Việc này giúp cải thiện khả năng tư duy, tổng hợp và logic của học sinh một cách nhanh chóng. Nó cũng giúp các em có thể ôn tập một cách thú vị và hiệu quả hơn, đặc biệt là tránh bỏ sót kiến thức. Tùy thuộc vào lượng kiến thức mỗi phần, học sinh có thể sử dụng một hoặc nhiều sơ đồ tư duy để hệ thống lại kiến thức một cách rõ ràng và dễ hiểu hơn. Việc sử dụng sơ đồ tư duy sẽ giúp cho quá trình học tập của học sinh trở nên hiệu quả và thú vị hơn, đồng thời giúp tăng cường khả năng tư duy và nhớ kiến thức.

Ví dụ: Khi ôn tập một phần đặc biệt quan trọng – nhân đôi AND
Sau khi ôn tập lại kiến thức dưới dạng sơ đồ tư duy thì việc luyện tập là rất cần thiết. Nên luyện tập bằng các câu hỏi đòi hỏi kiến thức liên phần, vận dụng.

Ví dụ: (Một câu hỏi sử dụng kiến thức nhiều phần: di truyền, tiến hóa, sinh thái)

Khi nói về tiến hóa theo quan niệm học thuyết Đacuyn có các phát biểu sau:

(1) Biến dị cá thể dùng để chỉ những sai khác giữa các cá thể cùng loài phát sinh trong đời cá thể của sinh vật.

(2) Dưới tác dụng của chọn lọc tự nhiên đã làm cho vốn gen của quần thể biến đổi theo các hướng khác nhau qua thời gian hình thành nên đặc điểm thích nghi trên cơ thể sinh vật.

(3) Động lực của chọn lọc nhân tạo là đấu tranh sinh tồn.

(4) Quan hệ hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể là động lực của quá trình tiến hóa.

Có bao nhiêu phát biểu có nội dung đúng?

A. 3. B. 0. C. 2. D. 1.

Hướng dẫn: Xét các phát biểu của đề bài:

(1) Sai vì biến dị cá thể dùng để chỉ những sai khác giữa các cá thể cùng loài phát sinh trong quá trình sinh sản chứ không phải trong đời cá thể của sinh vật.

(2) Sai vì Đacuyn chưa biết đến khái niệm về vốn gen của quần thể. Đây là quan niệm của di truyền học hiện đại.

(3) Sai vì động lực của chọn lọc nhân tạo là nhu cầu, thị hiếu của con người. Còn động lực của chọn lọc tự nhiên mới là đấu tranh sinh tồn.

(4) Sai vì sự cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể là động lực của quá trình tiến hóa.

Vậy không có phát biểu nào đúng trong số những phát biểu trên → Đáp án B

Để đạt được kết quả ôn tập tốt, các học sinh cần có một chiến lược rõ ràng. Điều này bao gồm việc hiểu rõ xu hướng của câu hỏi và kiến thức cần phải ôn tập. Ngoài ra, phương pháp ôn tập cũng là một yếu tố quan trọng không thể bỏ qua. Việc kết hợp ôn tập với luyện đề tổng hợp có thể giúp các em phát triển khả năng phối hợp và nắm vững các phần kiến thức. Nếu các em đạt được sự nhuần nhuyễn trong việc kết hợp các phần kiến thức, việc ôn tập sẽ trở nên hiệu quả hơn và giúp các em tự tin hơn khi đối mặt với các bài kiểm tra.

------------------------------------------------------------------------------------------------------